Dit artikel is geschreven door HVNA-opleidingen. Toine Korthout (arts gespecialiseerd in ooracupunctuur, docent MBK aan o.a. HVNA, docent auriculo acupuntuuropleiding voor artsen), Mirjam Blok (natuurgeneeskundig therapeut, docent natuurgeneeskunde en lichaamsgericht werk HVNA) en Muriël Wagenmans (directrice HVNA).

AURICULOTHERAPIE BIJ POST-COVID-19 ANOSMIE

Inleiding

In de praktijk van Toine Korthout, Mirjam Blok en andere collega natuurgeneeskundigen hoor je veel mensen klagen over reukverlies of het ‘anders’ ervaren van geuren na een covid-19 infectie. Mensen ruiken vele malen slechter, ruiken sigarettenrook terwijl het er niet is,  ruiken koffie of pindakaas terwijl dat voor ieder ander niet te ruiken is of ervaren éénzelfde nare geur aan verschillend geurende of smakende voedingsmiddelen. Volgens de Gelderlander van 5 febr 2022 is een wondermiddel hiervoor nog niet gevonden. Of toch wel?

Theorie

Reukzin is voor de mens niet minder belangrijk dan elk van de andere zintuigen. Soms wordt het in sterke mate aangesproken, bijvoorbeeld door aangename geurstoffen in parfums en cosmetica en bij het produceren en bereiden van voedsel. Reukzin is, hoewel meestal nooit als zodanig ervaren, sterk betrokken bij het proeven van voedsel en dranken; het smaakzintuig detecteert allen zoet, zuur, zout, bitten en umami en al het andere dat we ‘proeven’ is een combinatie van waarneming van een of meer van deze vijf smaakkwaliteiten gecombineerd met waarneming van zeer vele geurstoffen. Reukzin kan subtiel zijn betrokken bij cognitieve processen zoals geheugen en het waarnemen van gevaar. En wordt ook geassocieerd met affectie en aversie. Reuk is betrokken bij het keuren van ons voedsel. Door ruikend te proeven kunnen we voorkomen dat we bedorven ziekmakend voedsel tot ons nemen.

Dysosmie is het niet goed meer functioneren van het reukvermogen. Wanneer de reukzin voor alle geurkwaliteiten is uitgevallen spreekt men van anosmie. De eenvoudigste en meest voorkomende reden voor dysosmie en anosmie is verkoudheid. Hierbij kunnen geurstoffen vanwege gezwollen slijmvlies en toegenomen slijmproductie de reukreceptorcellen niet meer bereiken, waardoor ze ook niet meer kunnen worden waargenomen. Andere redenen voor (irreversibele en daardoor ernstigere) anosmie zijn onder andere neurotoxische belasting door onder meer stedelijke en industriële luchtvervuiling en nanopartikels¹ en schedelbasisletsel waarbij reukzintuigweefsel beschadigd kan raken. Anosmie wordt doorgaans ervaren als hinderlijk, heeft invloed op verschillende aspecten van het dagelijks leven en kan leiden tot onzekerheid, eenzaamheid en zelfs depressiviteit.²

Tegenwoordig wordt anosmie nogal eens gezien in samenhang met ziekte door covid-19 infectie (hierna kortweg covid-19 genoemd) en is een van de onderscheidende symptomen.³ In veel gevallen van covid-19 is de anosmie tijdelijk van aard en reversibel. In zo’n 5% van de gevallen van anosmie na covid-19 blijkt deze na 6 maanden nog steeds te bestaan. Omdat er al met al erg veel mensen covid-19 hebben gehad of misschien nog zullen krijgen is te verwachten dat er een aanzienlijk aantal mensen lijden aan post-covid-anosmie of daar nog me te kampen zullen krijgen.

Voor deze post-covid-19 anosmie is nog geen behandeling gevonden waarover consensus bestaat. In het COCOS-onderzoek van het UMC Utrecht wordt onderzocht of vroege toediening van prednisolon mogelijk zou kunnen leiden tot een bekorting van de duur van post-covid-19 anosmie.⁴

Auriculotherapie

Auriculotherapie biedt een zeer eenvoudige, niet belastende behandeling van post-covid-19 anosmie waarbij bovendien geen bijwerkingen zijn te verwachten.^{5, 6} Auriculotherapie is het geheel aan interventies aan de oorschelp; wanneer daarbij naalden worden gebruikt spreekt men van ooracupunctuur.

De auriculotherapeutische behandeling van post-covid-19 anosmie bestaat uit het beiderzijds onderzoeken met een glasstaafje of eventueel een wattenstaafje op drukgevoeligheid van twee specifieke punten van de oorlel (zie afbeelding). Worden deze punten gevonden, dan kunnen die gedurende 15 tot 30 seconden met enige puntdruk worden gemasseerd. Eerst wordt aan beide oorlellen het punt dat in de afbeelding met A is aangeduid opgespoord en behandeld, daarna volgt punt B. In veel gevallen treedt direct dramatische verbetering van de anosmie en samenhangende kwaliteit van het proeven op.

Nader onderzoek in breder verband is nodig om vast te stellen wat de wetenschappelijke waarde van deze auriculotherapeutische interventie is. Maar gezien de eenvoud en de veiligheid ervan lijkt wijde verspreiding en toepassing van deze techniek waardevol te kunnen zijn voor de velen die lijden  aan post-covid-19 anosmie.

Cursus Auriculotherapie

Ook zonder opleiding in auriculotherapie of ooracupunctuur kan de beschreven behandeling eenvoudig en veilig worden toegepast. Een modulaire opleiding hierin, zoals die door Natuurlijkbeter Onderwijs (www.natuurlijkbeter.com) wordt verzorgd èn in het collegejaar 2022-2023 als complete cursus wordt aangeboden door de HVNA (www.hvna-opleidingen.nl), biedt uiteraard veel meer mogelijkheden en verdieping.

Een voorproefje daarvan hebben collega’s kunnen ervaren in de vorm van een nascholing auriculotherapie, die de HVNA onlangs organiseerde. Cursisten konden het geleerde meteen toepassen. Een cursist had anosmie; ze bleek de geur van koffie niet te kunnen waarnemen. Vervolgens werd de auriculotherapie voor anosmie toegepast en werd nogmaals getest of ze de geur van koffie kon ruiken. De verbazing op het gezicht van de cliënt sprak boekdelen. Zij zelf en haar medecursisten konden bijna niet geloven dat het zo snel opgelost is terwijl men er al zo lang last van kan hebben!

Casus

Marian in de praktijk van Mirjam Blok had al in het begin van de covid-19 pandemie een infectie doorgemaakt en kon al 2 jaar niet ruiken. Na de auriculotherapie was het ook bij haar verbluffend wat er gebeurde. Ze vond het opnieuw ruiken zeer overweldigend. De eerste keer een winkel binnentreden gaf zoveel geursensatie met bijbehorende indrukken dat ze niet wist hoe snel ze de winkel uit moest komen. Ze was blij dat ze weer kon ruiken maar ook verbaasd over de invloed van geur bij alles wat ze doet.

Natuurlijk werden de positieve en snelle reacties al snel doorgegeven aan mensen in haar omgeving. Het mooie resultaat is dat Mirjam Blok en Toine Korthout bijna dagelijks wel iemand behandelen met deze drukpunten en allemaal met een goed resultaat.

Een ander gevolg van de covid-19 infectie is een ‘mist’ in het hoofd. ⁷ Bijkomend effect van de auriculotherapie voor klachten van anosmie of dydosmie is dat mensen tegelijk een verbetering van die ‘mist’ ervaren en weer helder kunnen denken.

Geweldig om te zien wat een relatief eenvoudige behandeling als de auriculotherapie kan betekenen voor zoveel mensen.

FYTOTHERAPIE BIJ COVID-19

Wat te doen wanneer iemand nog maar net covid-19 klachten ontwikkelt of alleen nog maar een positieve covid-19 test heeft? Covid-19 is een virusinfectie⁸ en de gevolgen daarvan zijn met kruiden te beïnvloeden. Om de infectie te remmen en het immuunsysteem meer tijd te geven om op het virus te reageren, worden antivirale fytotherapeutica ingezet.

Enkele anti-virale kruiden hierbij⁸ zijn:

Tymus vulgaris (echte thijm) – dit kruid is anti microbieel en antibiotisch. Het werkt ontsmettend en infectie-werend op de luchtwegen. Het verhoogt de algemene weerstand en het bevordert het oplossen en ophoesten van slijm.

Sambucus nigra (zwarte vlier) – anti viraal (het maakt het lastiger voor het virus om de cel binnen te dringen, het werkt ontsteking werend op de slijmvliezen en is zweet drijvend.)

Bij een infectie met covid 19 (en ook regelmatig na een vaccinatie) lijken er gevolgen in het lymfesysteem, er is minder doorstroming. Voor ondersteuning van het lymfesysteem zijn kruiden als Acorus calamus  (kalmoes)– Melilotus officinalis  (citroengele honingklaver) of Echinacea angustifolia  (rode zonnehoed) een goede ondersteuning.

Als laatst is een kruid toe te voegen om de reiniging van het lichaam te ondersteunen. Dit doet de  Sambucus nigra (zwarte vlier) ook maar bij kinderen kan de Tilia cordata  (winterlinde) een mooie toevoeging zijn. Beide kruiden zorgen ervoor dat men meer gaat zweten.

Casus

Een jaar geleden kwam Fenna van 4 jaar in de praktijk. Ze was positief getest op Covid-19 en had een pijnlijke keel waardoor ze niet meer kon praten, veel moest hoesten en ze kon zelfs geen ijsje eten. Ze had een rood gezicht van de koorts. (Ook op video opgenomen)

Een combinatie van bovengenoemde kruiden werd ingezet. De volgende dag hadden we opnieuw contact. Via een video was te zien hoe ze nu aan toe was. Ze had een normale kleur, de koorts was verdwenen. Ze zat rustig een kopje soep te eten zonder maar een keer te hoesten. Een verschil van dag en nacht vergeleken met de dag ervoor!

Dit is maar een voorbeeld van een tijdig ingezette behandeling met kruiden. Een zachte prikkel met een sterke uitwerking.

Mocht het in het najaar met een nieuwe covid-19 golf weer nodig zijn dan kunnen we als natuurgeneeskundige veel betekenen bij dergelijke covid- en bij algemene griepklachten.

Literatuur:

[1] Genter MB, Doty RL. Toxic exposures and the senses of taste and smell. Handb Clin Neurol 2019; 164:389-408

[2] Bosveldt S., Postma E.M., Boak D., Welge-Lussen A., Schöpf V. et al. Anosmia – A Clinical Review. Chem Senses 2017 Sep, 42(7): 513-523

[3] Meng X., Deng Y., Dai Z. e.a. COVID-19 and anosmia: A review based upon up-to-date knowledge. Am J Otolaryngology Sep-Oct 2020  41(5)

[4].umcutrecht (verkorte link https://bit.ly/3geLOAP)

[5] http://www.natuurlijkbeter.com/index.php/nieuws/2022/01/10/pub220110

[6] https://www.hvna-opleidingen.nl/nascholingen/

[7] Long COVID: Brain fog. NHS Inform (verkorte link: https://bit.ly/3sROAly)

[8] COVID-19. RIVM (https://lci.rivm/richtlijnen/covid-19)

9] Verhelst G. Groot handboek geneeskrachtige planten. 8e druk, Mei 2018.